Trong cuốn Nguồn gốc các loài, Darwin tóm tắt toàn bộ lập luận của ông ở chương cuối với tiêu đề Tóm tắt và kết luận.Vì phương pháp dọc đồng chủ đề có vẻ xa lạ với nhiều người nên chúng tôi bàn về nó nhiều hơn các cấp độ đọc khác, đưa ra đầy đủ quy tắc và giải thích từng quy tắc cũng như cách áp dụng chúng.Đôi khi người ta gọi đó là cấp độ biết chữ tám, chín, hay mười.Trong trường hợp độc giả thấy hứng thú với cuốn sách, chứ không phải tác giả, thì anh ta nên xem xét việc đánh giá phê bình một cách nghiêm túc.Nhờ đó, bạn nhận ra cuốn sách không còn gì để cho bạn thêm nữa.Tuy nhiên, hầu hết các tác giả có năng lực đều dự đoán được điều này và luôn đưa ra những chú ý rõ ràng trước khi chuyên môn hoá một từ nào đó.Nhưng nhà khoa học có thể không nhận thức được điều đó nên ông giả định rằng một loại thí nghiệm hay nghiên cứu nào đó sẽ cho ông câu trả lời.Nếu ta không động chạm gì tới cách thức tác giả trình bày nội dung, ta sẽ không hiểu gì về cả hai mặt này.Hai bước trong quá trình đọc kiểm soát được độc giả tiến hành rất nhanh dù cho cuốn sách họ đang đọc có khó hay dài đến đâu đi nữa.Chỉ ra khía cạnh phân tích và giải thích chưa hoàn chỉnh của tác giả.
Nhưng người ta không thể hiểu nó nếu chỉ nhìn nó qua con mắt của một người hay một phía hoặc một nhóm sử gia lý thuyết đương đại.
